Alergijski rinitis (AR) je inflamatorni proces koji nastaje usled alergena. Postoji povezanost AR i upale donjih disajnih puteva i moguće je da oba stanja potiču od jednog inflamatornog procesa za koji postoje epidemiološki, histološki, fiziološki i imunopatološki nalazi. Oko 40% pacijenata sa hroničnim rinitisom ima astmu, a 80% pacijenata sa astmom pati od upornih nazalnih simptoma.
Sve je više informacija o efektima malih disajnih puteva u patogenezi astme. S obzirom da ne postoje direktni parametri koji mogu da procene male disajne puteve, prinudno forsirani ekspiratorni protok (FEF) na 25% i 75% od plućne zapremine (FEF 25-75) u spirometriji može biti osetljiviji pokazatelj opstrukcije u malim disajnim putevima od forsiranog ekspirijumskog volumen tokom prve sekunde (FEV1). FEV1 i FEF25-75 su smanjeni kod pacijenata sa AR i pokazuju nazalne simptome. Dokazano je da je FEF25-75 pouzdan pokazatelj ranog bronhijalnog oštećenja kod AR pacijenata.
U literaturi se malo navode podaci o pratećim efektima AR u spirometrijskim parametrima. Dakle, treba ispitati moguće efekte AR i neke faktore rizika kao što su trajanje AR, starost, pol i alergene na spirometrijske parametre.
U ovoj studiji poprečnog preseka učestvovalo je 126 pacijenata sa perenijalnim alergijskim rinitisom (PAR) u Ghaem bolnici između marta i oktobra 2013. Na početku studije uzeta je klinička istorija i obavljen je kompletan lekarski pregled pacijenata i uključeni su oni sa kliničkom istorijom perzistentnog AR i prisustvom umerenih do ozbiljnih nazalnih simptoma, a isključeni su oni sa simptomima astme, akutnom ili hroničnom infekcijom gornjih respiratornih puteva, anatomskim poremećaja nosa (tj nosni polipi, devijacija septuma, itd), pušači, oni sa prethodnom ili trenutnom specifičnom imunoterapijom i oni koji su koristili nazalne ili oralne kortikosteroide, vazokonstriktore i antileukotriene tokom prethodne četiri nedelje. Svi pacijenti su tretirani antihistaminicima na zahtev. Dijagnoza je ustanovljena na osnovu istorije nazalnih simptoma, kliničkog pregleda i pozitivnog prick kožnog testa (PKT) u skladu sa utvrđenim kriterijumima.
PKT izvršen je u skladu sa uputstvima Evropske akademije za alergiju i kliničku imunologiju, a ukjučeni su spoljašnji alergeni (palmer amarant, kalijska solnjača i jasen), kao i unutrašnji (mačke, bubašvabe, Aspergillus, Penicillium, Cladosporium, Alternaria i kućno grinje Dermatophagoides Farinae i Pteronyssinus). Spirometrija je urađena spirometrom (Spiro LABIII, Rim, Italija) u skladu sa međunarodnim preporukama i uputstvima proizvođača. Da bi se procenila uloga perenijalnog alergijskog rinitisa na spirometrijske parametre, FEF25.75, forsirani vitalni kapacitet (FVC) i FEV1 su procenjeni. Interval referentne vrednosti za trenutne spirometrijske parametre je između 75-150% od predviđene. Da bi se ustanovili pacijenti sa osetljivošću na astmu, pacijenti su kategorisani u dve grupe, oni sa spirometrijskim parametrima ≥ 80% i spirometrijskim parametrima ≤ 80% od predviđene.
U studiju je uključeno 54 muškaraca i 72 žene prosečne starosti 28,80 godina (minimum 9 godina, maksimum 72 godine) sa BMI od 24.04 ± 4.79 i trajanjem bolesti 6.84 ± 0.65 godina. Pozitivnu porodičnu istoriju rinitisa je imalo njih 74. Kada su u pitanju spirometrijski faktori, bilo je 22 (23,01%) pacijenta sa FVC <80% od predviđene, 18 (13.49%) sa FEV1 <80% od predviđene i 39 (30,95%) sa FEF25-75 <80% od predviđene. Nije bilo polnih razlika. Trajanje rinitisa je znatno duže kod pacijenata sa smanjenim spirometrijskim parametrima, što je potvrđeno korelacijom između FEF 25.75 vrednosti i trajanja rinitisa(r = 0,13) i korelacijom između FEF25-75 vrednosti i starosti pacijenata (r = 0.10).
Rezultati su pokazali da su pacijenti sa smanjenim spirometrijskim kriterijumima na FEF25-75 markerima (manje od 80%) u srednjem dobu. Štaviše, postoji inverzna korelacija sa godinama (r = 0,10). Nadalje, sa povećanjem trajanja PAR, više pacijenata je imalo FEF25-75 <80% od predviđene i postojala je direktna korelacija (r = 0,13).
Najčešći simptom bio je kijanje kod 124 (98.41%) pacijenata, a manje čest simptom je poremećaj mirisa kod 76 (60,31%) pacijenata. Kao najteži simptom procenjeno je curenje nosa (79) i kijanje (76), dok je poremećaj mirisa (9) bio na poslednjem mestu.
Prevalenca osetljivosti na unutrašnje i spoljašnje i mešovite alergene je 16 (12,69%), 75 (58.73%), odnosno 35 (28.57%) ispitanika. Najučestalije alergije su na kućno grinje, uključujući Dermatophagoides farinae i Pteronyssinus, jasen i kalijsku solnjaču. Analiza podataka je pokazala da postoji značajan rezultat za povezanost FEF 25.75 <80% od predviđene i alergena zatvorenih prostora (p = 0,003).
Pored toga, više žena (13) je osetljivo na alergene zatvorenih prostora nego muškaraca (4). Trebalo bi naglasiti da žene iz te zajednice provode veći deo dana u zatvorenim prostorima, uključujući kuću, što može biti uzročni faktor koji žene čini podložnijim. Nije bilo značajne razlike između FVC <80% od predviđene i FEV1 <80% od predviđene za alergene.
Pacijenti sa FEF25.75 <80% od predviđene imali su najnižu frekvenciju i statistički značajno su se razlikovali od pacijenata koji su imali pozitivnu reakciju na alergene zatvorenih prostora (kućno grinje), a imali su veći procenat pacijenata sa pozitivnim reakcijama na spoljašnje alergene (travu, drveće, korove) i mešovite alergene (P = 0.003).
Studija naglašava vezu između gornjih i donjih disajnih puteva i ulogu pojedinih faktora rizika, kao što su trajanje, starosti, pol i senzibilizaciju na unutrašnje alergene.
Ograničenje ove studije jeste mali uzorak, usled nedostatka pacijenata sa umerenim do teškim i PAR samim i bez simpoma astme.
Izvor: Journal of Allergy & Therapy
