Fibromijalgija (FM) je bolest koju karakteriše hronični, široko rasprostranjeni bol. Učestalost u opštoj populaciji kreće se od 0,5% do 7,5% i sedam puta je češća kod žena. Pored rasprostranjenog bola, često dovodi do umora, poremećaja sna, kognitivnih i somatskih simptoma. Iako nije poznata tačna patogeneza bolesti, disfunkcija autonomnog nervnog sistema i niži prag boli su glavni mehanizmi umešani u formiranju simptoma.
P talas elektrokardiografije (EKG) odražava depolarizaciju pretkomora, dok QT interval odražava ukupno vreme depolarizacije i repolarizacije komora. QT disperzija može da izazove ozbiljne aritmije, a time i iznenadnu srčanu smrt i može se koristiti kao indikator aritmijskih događaja. Disperzija P talasa je indeks koji odražava rizik od atrijalne fibrilacije. Pokazalo se da su ovi indeksi povezani sa aktivnošću autonomnog nervnog sistema. U prethodnim studijama, povećana QT disperzija je otkrivena kod inflamatornih reumatskih bolesti, koje takođe imaju povećan rizik od kardiovaskularnih bolesti. Cilj ove studije je da se proceni P talas i QT disperzija kod pacijenata sa FM.
U studiju je ukupno uključeno 48 žena sa FM i 32 zdrave žene, kao kontrolna grupa. Isključene su one mlađe od 18, starije od 80, trudnice, kao i one koje koriste lekove koji imaju potencijal da utiču na QT interval i/ili imaju atrijalnu fibrilaciju, ishemijsku bolest srca, kongestivnu srčanu insuficijenciju, blok grane i poremećaj elektrolita. Sve pacijentkinje su prošle kroz fizički pregled, standardni EKG sa 12 odvoda, uzeta im je medicinska istorija i ispitane su o svojem lečenju i komplikacijama vezanim za bolest. Uzorci krvi su uzimani u 8:00 ujutro nakon 8-12 sati posta. Ispitanice su popunile i Skalu bolničke aksioznosti i depresije (The Hospital Anxiety and Depression Scale-HADS), kao i Rome III dijagnostički kriterijum za detekciju sindroma iritabilnog creva.
QT disperzija je definisana kao razlika između najdužih i najkraćih QT intervala. Slično tome, razlike između najkraćeg i najdužeg P talasa definisane su kao disperzija P talasa.
U FM grupi, ukupan skor na skali simptoma bio je 9,85 ± 2,03, dok je indeks rasprostranjenog bola bio 9.39 ± 3.08, skor umora 2,66 ± 0,51, skor kognitivnih simptoma 2,31 ± 0,92, a somatskih 2,41 ± 0,76. Pored toga, kod FM pacijenata 27% su pušači, sindrom iritabilnog kolona imalo je njih 48%, glavobolju njih 85%, anksiozni poremećaji 54%, depresiju 71%, a ove vrednosti su značajno veće nego u kontrolnoj grupi.
Maksimalno trajanje P talasa bilo je veće u kontrolnoj grupi nego u FM Group (p = 0.001), a nije bilo značajne razlike u pogledu minimalnog trajanja P talasa (p = 0.123). Nakon korekcije za starost i BMI, disperzija P talasa FM grupe je bila slična kao i u kontrolnoj grupi (ANCOVA, p = 0,391).
Dok je minimalni QT interval bio veći u FM grupi (p <0,001), nije bilo značajne razlike između grupa u pogledu maksimalnog QT intervala (p = 0.160). Slično tome, u FM grupi, minimalni QTc interval (Corrected QT Interval) je bio veći, ali maksimalni QTc interval nije promenjen (p = 0,001, odnosno p = 0,719). Međutim, srednja vrednost QT i QTc disperzije su bile smanjene u FM grupi u poređenju sa kontrolnom grupom (p <0,001 za oba), pa čak i nakon korekcije za starost i BMI (ANCOVA, p <0,001 za obe).
U kontrolnoj grupi, QT disperzija je bila u pozitivnoj korelaciji sa LDL holesterolom (r = 0,781, p = 0,008) i nivoom hemoglobina (r = 0,456, p = 0,033). U FM grupi bila je u negativnoj korelaciji sa CRP (r = -0,301, p = 0.042) i indeksom rasprostranjenog bola (r = -0,315, p = 0,029). Ipak, disperzija P talasa nije bila u značajnoj korelaciji sa bilo kojim kliničkim ili laboratorijskim podatkom (p> 0,05 za sve).
Duže disperzije QT i P talasa nisu problem kod pacijenata sa FM. Stoga se može zaključiti da fibromijalgija ne povećava rizik od atrijalne i/ili ventrikularne aritmije.
