Hronične inflamatorne bolesti disajnih puteva predstavljaju veliki zdravstveni problem u svetu. Astma pogađa 7-10 % dece i broj novih pacijenata i dalje raste. Uprkos nedavnim poboljšanjima, naše trenutno razumevanje ćelijskih i molekularnih mehanizama koji regulišu patogenezu ove bolesti često je nepotpuno. Astma je rezultat kombinacije genetskih sklonosti, uključujući epigenetski mehanizam i štetnog okruženja. Epitel disajnih puteva je potencijalno važan faktor za bolje razumevanje bolesti i nadamo se za identifikaciju novih terapija. Epitel disajnih puteva je spoj između domaćina i okoline iz koje udiše. To je efikasna fizička barijera, ali predstavlja i prvu liniju odbrane protiv mikroorganizama, vazdušnih iritanata i alergena. Kod odraslih, uloga bronhijalnog epitela kod astme je odgonetnuta zahvaljujući brojnim nedavnim in vitro studijama na životinjama i uzorcima od živih, asmatičnih pacijenata. Nedavno je utvrđeno da je bronhijalni epitel jedan od ključnih faktora koji učestvuje u genezi astme. U stvari, on dovodi do pogoršanja i delimično je odgovoran za hronicitet i ozbiljnost bolesti. Epitel utiče na adaptivni imuni odgovor i funkcioniše kao interfejs između urođene i adaptivne imuno regulacije. Kohortne kliničke studije ukazuju na to da ozbiljnost astme ima rani nastanak. Propadanja plućne funkcije izgleda se javlja veoma rano u detinjstvu, što naglašava nužnost proučavanja epitela kod dece sa astmom.
Nekoliko studija je ispitivalo pretpostavljenu ulogu bronhijalnog epitela kod asmatične dece. Svrha ovog pregleda je da se fokusira na sadašnja saznanja o bronhijalnom epitelu kod dece, posebno po pitanju astme. Epitel u kontekstu cistične fibroze neće biti opisan.
Zašto bi trebalo proučavati bronhijalni epitel kod asmatične dece?
Teška astma predstavlja spektar bolest koji se teško kontroliše i zato treba pronaći nove terapije. Jasno je da je epitel abnormalan i da su zato osobe sa astmom podložnije lokalnim alergenima i štetnim dejstvima respiratornih virusa, kao i zagađivačima vazduha. Dobro razumevanje epitela je osnova i nakon stimulacije, bitno je pronaći nove terapije. In vitro modeli omogućavaju da se proučavaju različite vrste nadraživanja alergenima, iritantima i infektivnim agensima i da se efekti terapija testiraju.
Razvijene su brojne biološke terapije koje ciljaju različite biološke korake kod astme. Trenutno, anti-IgE i anti-IL-5 terapije su jedine dostupne biološke terapije za astmu. Monoklonalno anti-IgE antitelo (omalizumab) je pokazalo kliničku efikasnost kod pacijenata sa alergijskim astmom. Kod značajnog dela teških asmatičara, nakon godinu dana terapije sa anti-IgE, smanjila se prvobitna debljina retikularne bazalne membrane (RBM) i nivo eozinofilne infiltracije, naglašavajući moguću ulogu omalizumaba kod teške alergijske astme. Efekat anti-IgE na bronhijalne epitelne ćelije je slabo istražen. Jedna in vitro studija pokazala je inhibiciju ekspresije i produkcije proinflamatornih citokina. Međutim, efekti anti-IgE na remodelovanje disajnih puteva kod astme nisu još potpuno jasni. Lečenje asmatičara sa anti-IL-5 antitelima naročito smanjuje broj disajnih eoznofila, značajno smanjuje ekspresiju nekih RBM molekula u poređenju sa placebom, ali specifičan efekat na epitel je nepoznat. Uloga virusa u patogenezi astme široko je proučavana kod dece i lekovi usmereni na anti-TSLP, IL-25 i IL-33 se moraju razvijati. Slično tome, virusni inhibitori usmereni na invaziju ili replikaciju moraju biti razvijen, npr ICAM – 1, koji deluje kao prirodno mesto vezivanja za ljudski rhinovirus, trenutno se izučava.
Zaključak
Bronhijalni epitel je ključni igrač za zdravlje i oboljenja. Akutni i hronični inflamatorni poremećaji su glavni zdravstveni problemi u detinjstvu. Zahtevaju stalne napore ka poboljšanju terapija i prevencije. Kako deca nisu mali odrasli, specifični istraživački napori trebali bi se uložiti kako bi se bolje razumela uloga bronhijalnih epitela kod dece sa astmom. Trebalo bi razviti model korišćenjem pravog epitela dobijenog manje invazivnim metodama. Ključ za promociju prevencije u bilo kojoj fazi razvoja pluća biće analiza odgovora na mikroorganizme, alergene i zagađivače. Krajnji ciljevi su sprečavanje budućih rizika od pogoršanja, slabe funkcije pluća i bronhijalna hiper-responsivnost.
Izvor: European Respiratory Review
